1994’te Büyükşehir Belediyesi başkan adayı olduğumda, Kocasinan Belediyesi başkan adayı Bekir Yıldız’la beraber şehir merkezinde dolaşırken, o dönemde yapımı henüz tamamlanmamış olan Mimarsinan Parkının Düvenönü tarafındaki köşesinde 14 katlı boş bir bina dikkatimi çekti. Sinan’ın Kayseri’de ayakta kalan tek eseri Kurşunlu Cami’ye yüz metre mesafedeki bina, sadece yüksekliği ve kapladığı geniş taban alanı ile değil, 4. kattan sonra dışa doğru taşan çıkmaları nedeniyle de çirkin görünüyor ve güven vermiyordu.
Belediyede göreve başladıktan sonra binada yapılan incelemede, planda öngörülenden fazla inşaat yapıldığı tespit edildi. Çarşı ve ofis olarak düşünülen ilk 4 kattan sonraki katlar, projeye göre belli ölçülerde içeri çekilerek yapılması gerekirken, tersine dışarıya çıkılarak yapılmıştı. Teknik ölçümlerde, dışarı doğru uzanan çıkmalar nedeniyle, hukuka aykırı olarak yapılan inşaat miktarının binanın iki katına eşit olduğu görüldü. Hukuka ve teknik ilkelere aykırılığın gidermesi için binanın üstten iki katının yıkılmasına karar verildi. Bu binanın üstten iki katı ile beraber, Ahmet Yesevi Caddesi üzerindeki bir başka binanın da imara aykırı olan fazla katları aynı şekilde belediye tarafından ihale ile yıktırıldı.
O tarihe kadar insanlar, seçim yaklaşırken plan ve projeleri dikkate almadan keyifleri istediği gibi binalar yapıyorlar, seçim sürecinde kazanacak adayları destekleyerek ruhsat almanın bir yolunu buluyorlardı. Veya daha yaygın olarak bilindiği gibi, seçimlerden sonra çıkarılan aflarla ruhsatsız yapılar hukuka uygun hale getiriliyordu. Aynı şekilde bizimle de bu tür görüşmeler yapma girişimleri oldu. Fakat biz seçim konuşmalarımızda, gecekonduya ve ruhsatsız yapılaşmaya izin vermeyeceğimizi kesin bir dille ifade ederek görüşmelerin önünü kestik.
Kahramanmaraş merkezli olarak on ilimizde yaşanan şiddetli deprem, sınır vilayet olan Kayseri’de de etkilerini gösterdi. Yüksek katlı yapılar aşırı sallandığı için halk evlerini terk etti. Çok sayıda binada orta ve düşük seviyede hasar oluştu. İki katını çeyrek asır önce yıktığımız çirkin yapı ise, yüksek hasarlı olduğu için boşaltıldı. Bugün öğrendiğime göre, uzun bomlu iş makinaları ile yıkımına başlanmış.
İnsanımız aç gözlü, yöneticilerin sorumsuz davranması şehirlerimizde yüksek seviyede can ve mal kaybına neden oluyor. Arsa sahipleri ve müteahhitler daha fazla kazanma hırsıyla hukuka ve ahlaka aykırı binalar yapıyor. Kullanıcılar kolon keserek, fazla kat ve teras yaparak ailelerinin güvenliğini tehlikeye atıyor. Çeyrek asır önce önünden geçerken dehşete kapıldığım bina, her şeyden önce Mimar Sinan’ın hatırasına karşı saygısızlıktı. Çıkar hırsı ve sorumsuzluk eseri olan binanın yıkılmasının, Kayseri’de hukuka ve tekniğe uygun makul yoğunlukta yapılaşma için yeni bir başlangıç olmasını dilerim.
Müteahhitlerin şiddetle karşı çıkmasına rağmen şehrimizde tünel kalıp sistemi ile konut yapımını da ilk olarak biz başlattık. 10 bin konutluk Beyazşehir projesini tünel kalıp sistemiyle gerçekleştirdik. İkinci gününden itibaren deprem bölgesindeyim, tünel kalıp sistemiyle yapılan binaların bir teki bile yıkılmamış. Kayseri’de belediye olarak başlattığımız bu cesur uygulamalar örnek alınsaydı, şehirlerimiz daha güvenli gelişir, milletimiz bu kadar yüksek boyutlarda deprem korkusu yaşamazdı.
21 Şubat 2023
Şükrü KARATEPE
MİMAR SİNAN’A SAYGISIZLIK
