Pandemi sürecinde 1 yılı aştık. Alınan tüm tedbirlere ve kısıtlamalara rağmen vaka sayıları kontrol altına alınmadı. Vaka sayıları ile mücadele için Türkiye geneli uygulanan tedbirler, dönemsel olarak işe yarasada, ekonomik ve sosyal baskılar nedeni ile yapılan uygulamalar sonrasında, Kayseri’de vaka sayısında %50’ye yakın artış gerçekleşti.
Kayseri özelinde pandemi sürecinin kontrol altına alınabilmesi için alınabilecek tedbir önerilerini, Kayserim.net ve KayseRadar haber ekibi kamuoyu için hazırladı.
ÇALIŞMA SAATLERİ DÜZENLENMELİ
Birçok çalışma alanı bulunan Kayseri’de, özel sektör ve kamunun aynı anda işe gidiyor olması, sabah 07:00 – 09:00 arasında vakti toplu taşıma ve trafiğin pik noktasına gelmesine sebep oluyor. Toplu taşımada oluşturulmaya çalışılan yoğunluk kontörlünün devam edebilmesi için, son bir yıldır sürekli gündeme getirdiğimiz özel ve kamu alanları için farklı çalışma saatleri uygulamasının acilen gündeme gelmesi ve uygulanması gerekiyor. OSB’de bölge ya da sektör bazlı, şehir merkezinde ise bölgesel açılış saatleri belirlenmesi halinde, Kayseri’de sabah saatlerinde yaşanan toplu taşıma yoğunluğu ve trafik yoğunluğunun önüne geçilmesi mümkün olabilir. Bu uygulama ilk başta tepki ve defansa sebep olacak olsa da, yoğunluk ve hareketi kontrol edebilmenin en ekonomik yöntemi bu.
CENAZE VE TAZİYE KONTROLÜ
Aile bağları kuvvetli olan Kayseri’de, son bir yılda en çok cenaze, taziye gibi alanlarda virüs yayılımı yaşandı. Vatandaş bir miktar bilinçli davransa da, yakınlarının yada sevdiklerinin cenaze ve taziyelerinde bulunma alışkanlığı ve isteği, gidilen taziye ve cenaze de belli bir süre baş sağlığı dileme isteği, kalabalık cenaze namazları ve taziye ziyaretlerini beraberinde getiriyor. Bu konuda kamunun acilen ve sert tedbirler alması ve duyurması çok önemli. Cenaze sahibi de dahil olmak üzere, mezarlık müdürlüğünde oluşturulacak bilgilendirme ve uyarı birimi, beraberinde cenaze evi kontrolü ve kabul-katılım durumlarında ciddi cezai uygulama bu sorunu hafifletebilir.
KAFE VE RESTORANLAR
Ekonomik olarak hali hazırda çok zor durumda olan sektör, virüs yayılımı için bir çok alana göre masum kalıyor. Bu nedenle, şehir merkezinde yer alan tüm kafe ve restoranlara kamera ve online bağlantı mecburiyeti getirilerek, anlık kontroller sıklaştırılmalıdır. İşletmeler için çok büyük maliyetler içermeyen bu sistem, zaten bir çok büyük işletmede mevcut. Kişi sınırlaması ve masa mesafesine dikkat edildiği sürece, bu tür işletmelerin virüs bulaştırma riski, toplu taşıma gibi alanların çok altında
AÇILIŞ, ETKİNLİKLER, GENEL KURULLAR
Uzun süredir kamunun uzak durmaya çalıştığı açılış ve etkinlikler, aynı mantık ile devam edebilmeli. Yetkililer basın açıklaması dahil olmak üzere, yapmak istedikleri etkinlik yada açıklamaları online olarak yapmalı. Şehir merkezinde ki eylemler, izinli gösteriler dahil olmak üzere bu dönem zarfında yasaklanmalı. Siyasi Partiler, Dernekler mevzuatında acil bir esneme yapılarak, TC Kimlik bilgileri şahısların oy kullanmaları ve uzaktan erişimine izin verilmeli. Ülkemizin elinde bir çok imkan varken, halen hazirun listesinde ıslak imza aranması sebebi ile bir çok STK iş göremez hale gelmiştir. Yeni gelen kararlarda, 300 kişi ve altında ki genel kurullara izin verilmesi bile tam anlamıyla handikap içermektedir. Durum ne olursa olsun, bir alanda 300 kişinin toplanması, tedbir de alınsa aşırı derecede risk içerir. Her ne kadar Kayseri’de çoğu tamamlanmış olsa da, bu durum Siyasi Parti Kongreleri içinde aynen geçerlidir.
MARKET ÇIKMAZI
Kısıtlama sürecinde marketlerin hafta sonu yoğunluğu had safhada. Bir çok alanda kontrolün olmaması ve vatandaşın gerek reyon gerekse kasa önünde oluşturduğu yoğunluk had safhada. Kısıtlama ile mesafe ve hareket düzenlemesi getirilen toplum, cumartesi ve Pazar günlerinde marketlere adeta akın ediyor. Bir yılı aşkın süredir evde sıkılan vatandaş, hafta sonunda gidebileceği tek alışveriş merkezi hakkını sonuna kadar kullanıyor ve alışverişini bu güne biriktiriyor. Şehrin her bir yanında aynı durum söz konusu. Marketlerin bu konuda risk oluşturmaması için, giriş çıkış sayıları, reyon önü ve kasa durumuna göre kontrol edilmeli. Alanı çok büyük olsa da, yoğunlaşma birkaç bölgede olduğu için, risk oranımızı arttırıyoruz.
OKULLAR RİSK TAŞIYOR
Eğitimin başlaması hepimizin ortak isteği. Ama sadece sınıfta kontrol edilebilen çocuk, teneffüste, arada, geliş gidişlerde iç içe. Bu nedenle son günlerde okullardan bol miktarda karantina haberi alıyoruz. Derslerin blok halde yapılabilmesi, eğitimcilerimizin online uygulamalara daha fazla emek verebilmesi ve velilerin durumu ve çocukları kontrol altına alabilmesi acil durum kategorisinde. Çocukların ve gençlerin yaşları gereği otaya koydukları enerjiyi kontrol etmek ve virüsten uzak tutabilmek çok zor olsa da, bu konuda ivedi önlemler şart.
TEPKİLER VE ERCİYES
Bir çok insan evde kısıtlama sürecini geçirmeye çalışırken, herhangi bir yerde oluşacak kalabalık, vatandaşın inanç ve güvenini, adalet hissiyatını sarsıyor. Siyasi parti kongreleri sebebi ile oluşan tepki, Erciyes için de mevcut. Kamunun da kabul ettiği kaçak, gereksiz çıkışlar, vatandaşta ki güveni yok etti. Zenginin, siyasinin, yada iş adamının pandemi sebebi ile ceza yediğine hiç şahit olmadık. Bu güven duygusunun kamuoyu önünde kazanılması şart. Vatandaş inanmazsa, hiçbir eylem yerini bulmaz.
FİLYASYON ORANLARI
Vali Bey’in de belirttiği üzere, 15 günlük karantina korkusu sebebi ile, hastalığa yakalanan şahısların temas bildirimlerinde sorunlar görünüyor. Filyasyon birimi, şahsın beyanı dışında, çalıştığı iş ortamı vs. gözlemleyerek birim, bölüm yada temas alanlarını karantinaya alması şart görünüyor. Filyasyon mücadelesi aktif olduğu sürece, vaka sayıları kontrol edilebilir hale gelecek. Aksi durumda çarpan etkisi ile vaka artışına devam edeceğiz.
SAĞLIKÇILARA TAM YETKİ
Ekonomik gerekçeler ile bir çok gerçeği görmezden gelebiliyoruz. Ekonomik baskıların yanında gelen siyasi baskılar, bir çok birimin işini yapmasına engel olabiliyor. Zorlu süreçte, ekonomik ve siyasi baskılardan uzak kalarak;
- Kurallara uymayan işletmelerin uzun süreli kapanması
- Yapılacak tüm toplu etkinlikler için oluşturulan birimden izin alınması şartı,
- Gerek görülen hallerde, geçici, kısa yada uzun süreli kapatma, müşteri almama, faaliyet durdurma prosedürünün acilen uygulanması
SON ÇARE
Eğer bunları yapamayacaksak, süreci kontrol dışı bırakarak sürü bağışıklığına geçelim. Geciken tedbirler hiçbirimize fayda vermiyor. Geçen yıl tüm uyarılara rağmen yapılmayan ve yapılamayanlar sebebi ile şehrimiz rekorlar kırdı. Mesele hızla, vakit kaybetmeden ve inisiyatif alarak tedbirler uygulamak. Sadece bilim kurulunun ve hatta bakanlar kurulunun kararlarını bekleyerek yola devam edersek, bu şehri kurtaramayız. Şimdi harekete geçme vakti. Yada bırakalım “sürü bağışıklığı” ile şehir kendi tedavisini bulsun.